Choroba Gravesa- Basedowa

Choroba Gravesa-Basedowa (CGB) to jedna z najczęstszych przyczyn nadczynności tarczycy, czyli stanu, w którym tarczyca produkuje nadmiar hormonów. W piśmiennictwie choroba czasami jest znana od jednego z jej odkrywców: Graves Disease.
Choroba ta jest zaburzeniem autoimmunologicznym, w którym układ odpornościowy atakuje tarczycę, prowadząc do jej nadmiernej aktywności. Jest to choroba, która może wpływać na wiele aspektów zdrowia, a jej głównym objawem jest nadczynność tarczycy.

Przyczyny choroby Gravesa-Basedowa

Choroba Gravesa-Basedowa jest wynikiem nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, który wytwarza przeciwciała (tzw. przeciwciała przeciw receptorowi TSH), które stymulują tarczycę do nadprodukcji hormonów tarczycy (T3 i T4). Zwykle reakcja układu odpornościowego jest skierowana na infekcje, ale w przypadku CGB błędnie atakuje komórki tarczycy.

Objawy choroby Gravesa-Basedowa

Objawy tej choroby są różnorodne, a ich nasilenie może się różnić w zależności od stopnia nadczynności tarczycy. Oto niektóre z najczęstszych objawów:

  1. Objawy wynikające z nadczynności tarczycy:

    • Utrata masy ciała mimo zwiększonego apetytu

    • Drżenie rąk

    • Szybkie bicie serca (tachykardia), które może prowadzić do uczucia kołatania serca

    • Nadmierne pocenie się

    • Zwiększona wrażliwość na ciepło

    • Wzrost energii, niepokój, nerwowość, drażliwość

    • Problemy ze snem (bezsenność)

    • Biegunka

    • Wzrost ciśnienia krwi

  2. Objawy oczne:

    • Wytrzeszcz oczu (opthalmopatia): Jednym z charakterystycznych objawów choroby Gravesa-Basedowa jest wytrzeszcz oczu, czyli wysunięcie gałek ocznych do przodu. Może to prowadzić do uczucia suchości, podrażnienia oczu, a w zaawansowanych przypadkach do problemów ze wzrokiem.

    • Obrzęk i zaczerwienienie oczu

    • Problemy z zamykaniem oczu, co może prowadzić do ich wysuszenia

  3. Objawy skórne:

    • Może występować także wyraźna zmiana w strukturze skóry, szczególnie w okolicy podudzia (obrzęk skóry, zaczerwienienie), choć nie jest to obecne u wszystkich pacjentów.

  4. Problemy emocjonalne:

    • Związane z nadmierną produkcją hormonów tarczycy, pacjenci mogą doświadczać wahań nastroju, niepokoju, a także uczucia drażliwości i nadmiernego pobudzenia.

Diagnostyka choroby Gravesa-Basedowa

Diagnoza opiera się na kilku badaniach:

  1. Badania laboratoryjne:

    • Poziom TSH: W chorobie Gravesa-Basedowa poziom TSH jest zwykle obniżony, ponieważ nadmiar hormonów tarczycy hamuje produkcję TSH.

    • Poziom hormonów tarczycy (T3 i T4): Ich poziom będzie podwyższony.

    • Przeciwciała przeciw receptorowi TSH (TRAb): Są to specyficzne przeciwciała, które występują w chorobie Gravesa-Basedowa i są pomocne w potwierdzeniu diagnozy.

  2. USG tarczycy:

    • Badanie ultrasonograficzne tarczycy może pomóc w ocenie wielkości gruczołu, ale nie jest kluczowe w diagnozowaniu tej choroby.

  3. Scyntygrafia tarczycy:

    • To badanie obrazowe, które może pomóc ocenić, jak aktywna jest tarczyca. W chorobie Gravesa-Basedowa tarczyca jest zwykle powiększona i „gorąca”, co oznacza, że produkuje więcej hormonów.

  4. Badanie ocznego (jeśli występują objawy wytrzeszczu):

    • Jeżeli pacjent ma problemy z oczami, może być konieczne wykonanie badania okulistycznego w celu oceny stanu gałek ocznych.

Leczenie choroby Gravesa-Basedowa

Leczenie choroby Gravesa-Basedowa ma na celu kontrolowanie nadczynności tarczycy i łagodzenie objawów. Może obejmować:

  1. Leki przeciwtarczycowe:

    • Tiamazol (Metimazol) i propylotiouracyl to leki, które zmniejszają produkcję hormonów tarczycy, pomagając przywrócić ich prawidłowy poziom.

    • Leki te mogą być stosowane tymczasowo lub przez dłuższy czas, w zależności od reakcji pacjenta na leczenie.

  2. Leczenie radiojodem:

    • Terapia radiojodem jest stosowana w celu zniszczenia części komórek tarczycy, które produkują nadmiar hormonów. To leczenie jest skuteczne i często prowadzi do normalizacji funkcji tarczycy, ale może prowadzić do trwałej niedoczynności tarczycy, wymagającej późniejszego leczenia hormonami tarczycy.

  3. Chirurgia:

    • W przypadkach, gdy leczenie farmakologiczne i radiojodowe jest nieskuteczne lub niemożliwe, rozważa się leczenie chirurgiczne.
      Jest ono tym bardziej konieczne gdy istnieje czy nasila się wytrzeszcz gałek ocznych.
      Wiele lat moich badań naukowych poświęciłem tej właśnie chorobie a jednym z głównych wyników tych badań jest że leczenie operacyjne choroby Gravesa- Basedowa jest jedynym skutecznym leczeniem tego schorzenia a w przypadku wytrzeszczu gałek ocznych tzw. orbitopatii powoduje zatrzymanie tego procesu a nawet cofnięcie się wytrzeszczu o kilka milimetrów. 

  4. Leczenie objawowe:

    • W celu łagodzenia objawów takich jak kołatanie serca, nadmierna potliwość czy nerwowość, stosuje się leki beta-blokujące (np. propranolol), które pomagają zmniejszyć te dolegliwości.

  5. Leczenie problemów ocznych (opthalmopatia):

    • W przypadkach wytrzeszczu oczu stosuje się leki przeciwzapalne, a w cięższych przypadkach może być konieczne leczenie chirurgiczne lub radioterapia oczu.

Prognoza

Prognoza w chorobie Gravesa-Basedowa zależy od odpowiedzi na leczenie. W większości przypadków leczenie farmakologiczne lub radiojodowe prowadzi do normalizacji funkcji tarczycy. Jednak choroba ta może nawracać, a pacjenci mogą wymagać dalszego leczenia w przyszłości.