Wole wieloguzkowe to termin medyczny odnoszący się do stanu, w którym tarczyca (gruczoł znajdujący się w szyi) jest powiększona i tworzy kilka guzków. Tarczyca jest odpowiedzialna za produkcję hormonów regulujących wiele procesów w organizmie, a wole oznacza jej powiększenie, które może być spowodowane różnymi czynnikami, w tym niedoborem jodu, chorobami autoimmunologicznymi, a także nowotworami.
Wole wieloguzkowe, inaczej zwane wolem wieloguzkowym nietoksycznym, jest jednym z najczęstszych rodzajów wola i charakteryzuje się obecnością wielu guzków w obrębie tarczycy, które mogą mieć różne rozmiary. Często nie powoduje to wyraźnych objawów, ale w niektórych przypadkach może prowadzić do trudności w połykaniu, duszności lub uczucia pełności w okolicy szyi. Czasami w guzku tarczycy, lub większym guzie tarczycy może rozwinąć się schorzenie nowotworowe inaczej mówiąc rak tarczycy.
Wole wieloguzkowe ta może być diagnozowane za pomocą badań obrazowych, takich jak USG tarczycy, oraz przez wykonanie biopsji cienkoigłowej w celu ocenienia charakteru guzków. Leczenie może obejmować obserwację, leczenie farmakologiczne lub, w rzadkich przypadkach, zabieg chirurgiczny, zwłaszcza jeśli guzki powodują objawy lub istnieje ryzyko ich złośliwości.
Wole wieloguzkowe jest schorzeniem, które wymaga dokładnej diagnostyki, aby ocenić, jakie są przyczyny powiększenia tarczycy i czy guzki są łagodne, czy mogą być złośliwe. Oto kilka głównych elementów diagnostyki i leczenia tego stanu:
Diagnostyka wola wieloguzkowego:
- Badania laboratoryjne:
- Poziom hormonów tarczycy: Pomiar poziomów TSH (hormon stymulujący tarczycę), FT3 (trójjodotyronina) i FT4 (tyroksyna) pozwala ocenić, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo. W przypadku wola wieloguzkowego mogą występować zaburzenia w poziomach tych hormonów, ale często funkcja tarczycy pozostaje prawidłowa (wole nietoksyczne).
- Przeciwciała przeciwko tarczycy: Jeśli podejrzewa się chorobę autoimmunologiczną (np. choroba Hashimoto), to wykonywane są testy na obecność przeciwciał przeciwko tarczycy, takie jak anty-TPO i anty-TG.
- Przeciwciała TRAB popularnie zwane „TRABAMI” są odpowiedzialne za stymulację tarczycy w kierunku nadczynności i powstanie choroby Gravesa- Basedowa.
- USG tarczycy:
- Badanie ultrasonograficzne (USG) jest podstawowym narzędziem w diagnostyce wola wieloguzkowego. Pozwala na ocenę wielkości, liczby, struktury i charakterystyki guzków. Może także pomóc w ocenie, czy guzki mają cechy wskazujące na możliwość złośliwości. Obecnie obraz USG tarczycy pozwala nam z dużym prawdopodobieństwem typować tzw. podejrzane zmiany lub guzki z cechami nowotworu. Nieregularność kształtu guzka, jego hypoechogeniczność i obecność mikrozwapnień mogą przemawiać za złośliwością zmiany, podejrzeniem raka tarczycy.
- Biopsja cienkoigłowa (FNAB): (z ang. fine needle biosy)
- Jeśli USG wskazuje na obecność guzków, które mogą być podejrzane o nowotwór, raka tarczycy, wykonuje się biopsję cienkoigłową. To procedura, w której cienką igłą pobierany jest materiał z guzka w celu oceny jego charakteru. Biopsja jest bardzo ważnym badaniem, ponieważ pozwala rozróżnić zmiany łagodne od złośliwych. Obecnie materiał pobrany z biopsji tarczycy ocenia się w 6 stopniowej skali Bethesda System. Stopień 5 i 6 tej skali to prawie 100 procentowe rozpoznanie raka tarczycy.
- Scyntygrafia tarczycy:
- W niektórych przypadkach, szczególnie gdy guzki są aktywne (czyli produkują hormony), można wykonać scyntygrafię tarczycy. Jest to badanie obrazowe, które pozwala określić, czy guzki są „gorące” (produkujące hormony) czy „zimne” (nieaktywni hormonalnie). Obecnie badanie jest rzadko stosowane w praktyce. Dawniej przy obecności tzw. „zimnego guzka” istniało bardzo duże podejrzenie nowotworu czy raka tarczycy.
Leczenie wola wieloguzkowego
Leczenie wola wieloguzkowego zależy od kilku czynników, takich jak wielkość guzków, ich charakter (łagodny czy podejrzany o złośliwość), oraz objawy, które wywołuje.
- Obserwacja:
- W przypadku wola wieloguzkowego nietoksycznego, gdy guzki są łagodne, a tarczyca funkcjonuje prawidłowo, zaleca się często tylko regularną obserwację. USG i badania hormonalne są wykonywane co jakiś czas, aby monitorować zmiany w guzkach.
- Leczenie farmakologiczne:
- Jeśli wole jest wynikiem niedoboru jodu, zaleca się suplementację jodu (choć w krajach, gdzie sól jodowana jest powszechnie stosowana, jest to rzadko spotykane).
- W niektórych przypadkach, gdy guzki powodują objawy lub funkcja tarczycy jest zaburzona, lekarz może zalecić leczenie hormonalne, np. lewotyroksyną, aby zredukować produkcję TSH i zmniejszyć rozmiar guzków.
- Leczenie chirurgiczne:
- W przypadkach, gdy guzki powodują ucisk na sąsiednie struktury (np. przełyk, tchawicę), co prowadzi do trudności w połykaniu lub oddychaniu, a także w przypadku podejrzenia nowotworu, czy raka tarczycy może być konieczna operacja.
- Chirurgia polega na usunięciu części lub całości tarczycy (w zależności od rozmiaru i liczby guzków). Obecnie do głównych zabiegów wykonywanych na gruczole tarczowym należy jego całkowite usunięcie tzw. „totalna tyroidectomia” lub usunięcie połowy tarczycy wraz z jegom cieśnią- tzw. hemistrumectymia lewo lub prawostronna.
- Radiojodoterapia:
- Jeśli wole jest związane z nadczynnością tarczycy (tzw. wole toksyczne), jednym z możliwych sposobów leczenia jest terapia radiojodem, która ma na celu zniszczenie nadczynnych komórek tarczycy.
Czynniki ryzyka i powikłania
- Wzrost ryzyka raka tarczycy: Choć wole wieloguzkowe zwykle ma charakter łagodny, istnieje ryzyko, że niektóre guzki mogą okazać się złośliwe. Regularne monitorowanie pomaga wczesnym wykryciu zmian nowotworowych.
- Problemy z funkcją tarczycy: Wole wieloguzkowe może czasami prowadzić do nadczynności lub niedoczynności tarczycy, co wymaga leczenia farmakologicznego, celem wyrównania czynności tarczycy, konieczne może być również leczenie operacyjne gruczołu tarczowego.
Operacja tarczycy prywatnie
Ze względu na duże kolejki w szpitalach NFZ, część pacjentów decyduje się na zabieg operacyjny tarczycy prywatnie. Taką możliwość oferuję pacjentom w Szpitalu EMC Euromedicare przy ulicy Piolczyckiej 144 we Wrocławiu.
Cennik zabiegów operacyjnych nie tylko tarczycy można znaleść na stronie szpitala.
Szpital zapewnię bardzo komfortowe warunki pobytu na salach dwuosobowych z łazienką. Zabieg operacyjny tarczycy jest wykonywany w pełnym zabezpieczeniu anestezjologicznym i chirurgicznym z użyciem neuromonitoringu.
Neuromonitoirng w chirurgii tarczycy jest urządzeniem do śródoperacyjnego odnajdywania i detekcji owerów krtaniowych wstecznych odpowiedzialnych na przenoszenie sygnałów do strum głosowych czyli za naszą mowę i oddychanie.
Ponadto sprawdzenie sygnałów nerwowych pod koniec zabiegu operacyjnego daje nam informację na temat integralności nerwów, informuje nas czy wszystkie w/w nerwy zostały zachowane i nieuszkodzone.
